Knelpunten aanpakken
De wet verlangt dat knelpunten volgens de ‘arbeidshygiënische strategie’ aangepakt worden. Dit betekent:
- In eerste instantie worden knelpunten bij de bron aangepakt, zodat de oorzaak van het probleem wordt weggenomen. Een voorbeeld in het geval van tillen is de tilhandeling overbodig maken. Daarna volgen:
- Technische maatregelen zoals het gebruik van tilhulpmiddelen welke de handeling minder fysiek belastend maken.
- Organisatorische maatregelen zoals rouleren, zodat men minder lang hoeft te tillen.
- Op de laatste plaats - in principe als tijdelijke noodmaatregelen, totdat betere oplossingen voorhanden zijn - moeten persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) verstrekt worden.
Aanpak
Het implementeren van oplossingen is niet eenvoudig. Het is van zeer groot belang medewerkers te betrekken in het proces. We onderscheiden hier de volgende vijf stappen:
Stap 1: Organisatorische voorbereiding
Stap 2: Analyse van de werksituatie
Stap 3: Bedenken en selecteren van maatregelen / oplossingen
Stap 4: Implementatie van de maatregelen
Stap 5: Evaluatie
Genoemde stappen worden ook weergegeven in Stappen bij het implementeren van oplossingen.
Effectiviteit van de aanpak
Periodiek kijken naar de effectiviteit van de aanpak van fysieke belasting is belangrijk. Uiteindelijk motiveren alleen de door medewerkers, leidinggevenden en managers ervaren opbrengsten en resultaten om door te gaan met preventie. Voor evaluatie van de aanpak van fysieke belasting kun je gebruikmaken van een checklist voor evaluatie beheersing fysieke belasting.
Gedragsverandering: stapsgewijs communiceren
Bereiken van (gezond en veilig) gedrag van zowel medewerkers als leiding gaat een stapje verder dan bewustwording. Wat komt er kijken bij gedragsverandering?
Mensen, en dus organisaties, doorlopen een aantal fases om kennis tot zich te nemen en attitudes en gedrag te veranderen. Dat geldt voor het management dat afweegt of ze maatregelen tegen lichamelijke belasting gaat inzetten. En het geldt ook voor medewerkers die afwegen of ze meewerken aan die maatregelen. Draagvlak en enthousiasme verwerven voor terugdringing van lichamelijke belasting is niet te bereiken door alleen informatie (over risico’s en mogelijke maatregelen) te verstrekken.
De kern van een succesvolle aanpak is stapsgewijs communiceren. Mensen eerst interesseren voordat ze kennis tot zich nemen is het meest effectief. Mensen dienen eerst bewust te worden en te overwegen, voordat ze anders (= minder belastend) gaan werken (toepassen van het gewenste gedrag). Vergelijk het met de aanschaf van een auto. Dat doe je ook niet door een folder te lezen. Je raakt geprikkeld door reclame, je verdiept je eens in een brochure of kijkt op internet, gaat naar de showroom, laat je informeren door de verkoper, denkt er nog eens over, praat erover met vrienden en hakt dan de knoop door. Zo gaat dat dikwijls. En niet alleen bij de aanschaf van een auto. Dit gefaseerde adoptieproces is ook te gebruiken in de communicatie over terugdringing van lichamelijke belasting.
